Rozliczenie ZUS udziałowców oraz osób współpracujących

Program Wapro Kaper Księga podatkowa umożliwia rozliczanie składek ZUS dla właścicieli firmy (udziałowców) oraz ich ewentualnych współpracowników. Aby program mógł prawidłowo naliczać składki ZUS, w tym udziałowca, należy odpowiednio skonfigurować program oraz uzupełnić wymagane dane w kartotekach.

Wstępna konfiguracja

Aby wprowadzić indywidualne dane udziałowca należy w programie wybrać kontekst tego udziałowca a następnie w zależności od sposobu naliczania odpowiednio skonfigurować program a następnie wprowadzić wymagane dane. Jednak, najpierw, niezależnie od sposobu naliczania składek, w danych udziałowca, w sekcji Ustawienia należy zaznaczyć opcję Rozliczaj ZUS w programie.

Po zaznaczeniu ww. opcji, w sekcji Ustawienia pojawi się podsekcja o nazwie ZUS, która pozwala definiować wymagane ustawienia. Przykład poniżej:

Informacja

Aby składki ZUS udziałowca były naliczane, wymagane jest aby udziałowiec miał udziały w którejś firmie zarejestrowanej w programie i był do niej podłączony.

Standardowe ubezpieczenie ZUS

W celu naliczania standardowych (minimalnych) wartości ubezpieczeń społecznego, zdrowotnego oraz maksymalną podstawę ubezpieczenia chorobowego. Należy przede wszystkim uzupełnić dane w kartotece za odpowiedni okres. W tym celu wystarczy z głównego menu menu udziałowca wybrać polecenie: Zakładka: Udziałowiec | Sekcja: ZUS | Polecenie: Standardowe podstawy ubezpieczenia społecznego.

Informacja

Dane wprowadzone do tej kartoteki są wspólne dla wszystkich. Składki na ubezpieczenia dla wybranego udziałowca będą naliczane od podstaw zdefiniowanych w tej kartotece jeżeli dla udziałowca nie zostały zdefiniowane podstawy indywidualne lub nie korzysta z programu "Mały ZUS Plus".

Niestandardowe ubezpieczenie ZUS

Jeśli udziałowiec chce odprowadzać ubezpieczenie społeczne od innej (wyższej) podstawy, w programie Wapro Kaper Księga podatkowa można taką podstawę ubezpieczenia społecznego zdefiniować indywidualnie dla niego. Odpowiednie kwoty można zdefiniować w odpowiedniej kartotece. Aby wprowadzić indywidualne dla udziałowca podstawy ubezpieczenia należy z głównego menu udziałowca wybrać: Zakładka: Udziałowiec | Sekcja: ZUS | Polecenie: Podstawa ubezpieczenia społecznego udziałowca. Na ekranie wyświetlona zostanie formatka podobna do poniższej:

Informacja

Jeżeli dla udziałowca poza podstawami standardowymi z okresie naliczania składek zediniowano podstawy indywidualne, program naliczy składki zgodnie z podstawami indywidualnymi.

Mały ZUS Plus

"Mały ZUS Plus" podobnie jak wyżej opisane 'Niestatndardowe ubezpieczenie ZUS' polega na naliczaniu stawek od indywidualnych dla udziałowca podstaw ubezpieczenia (niższych niż standardowe). Warunki korzystania oraz sposób obliczania podstawy wymiaru składek opisuje art. 18c ustawy o sus.

Aby w programie rozpocząć naliczanie obniżonych składek ZUS udziałowca należy w danych udziałowca:

• w sekcji Ustawienia zaznaczyć opcję Rozliczaj ZUS w programie;

• w sekcji ZUS zaznaczyć opcję Przedsiębiorca uprawniony do korzystania z 'Małego ZUS Plus';

  Informacja

  Po zaznaczeniu opcjI Przedsiębiorca uprawniony do korzystania z "Małego ZUS Plus", do sekcji ZUS dodana zostanie podsekcja Mały ZUS Plus

Poniżej widok niewypełnionej danymi podsekcji Mały ZUS Plus:

Składa się ona z dwóch części:

• Okresy obowiązywania (w tym Mały ZUS) - w tej sekcji należy wypełnić wszystkie okresy, w których udziałowiec naliczał składki zgodnie z art. 18c ustawy o sus, łącznie "Mały ZUS" i "Mały ZUS Plus".

  Informacja

  Prawidłowe uzupełnienie wymaganych informacji w tej sekcji potrzebne jest do kontrolowania przez program ilości miesięcy, w których naliczono podstawę zgodnie z art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy o sus, który stanowi, że:

  Przepisy niniejszego artykułu nie mają zastosowania do osób, które ustalały podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Do powyższych limitów wlicza się, jako pełny miesiąc, każdy miesiąc kalendarzowy, w którym osoba odpowiednio ustalała podstawę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem lub prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą przez co najmniej jeden dzień kalendarzowy.

• Dane roczne - w sekcji dane roczne należy wprowadzić dane oraz informacje potrzebne do corocznego ustalania podstawy wymiaru składek za dany rok kalendarzowy.

  Informacja

  Przy czym prosimy pamiętać, że dane należy wprowadzać w rok, którego dotyczą. Na przykład rozpoczynając naliczanie podstawy wymiaru składek zgodnie z art. 18c ustawy o sus w roku 2020 uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanego dalej "dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej", uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. W związku z tym, pomimo że naliczanie składek metodą 'Małego ZUS Plus' rozpocznie się w roku 2020, dane do obliczeń należy wprowadzić od roku 2019.

Na przykład w celu uruchomienia naliczania składek metodą 'Małego ZUS Plus' udziałowca, który już w ubiegłym roku naliczał składki metodą "Małego ZUS", czyli również zgodnie z art. 18c ustawy o sus, w sekcji Okresy obowiązywania (w tym 'Mały ZUS') należy wprowadzić odpowiedni okres:

W kolejnym kroku należy w sekcji Dane roczne wprowadzić dane za ubiegły rok, to znaczy 2019:

• Roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanej w roku;
• Roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanej w roku;
• Ilość dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w roku;

Na przykład:

W celu sprawdzenia czy ustalona podstawa mieści się w narzuconych ustawą o sus granicach, należy dodać wiersz w omawianej sekcji i wprowadzić wartość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Na przykład:

Po wprowadzeniu danych, sekcja 'Mały ZUS Plus' w kartotece udziałowca będzie wyglądać podobnie do poniższego przykładu:

Pozostałe dane wymagane do obliczeń znajdują się w kartotece Stawki ZUS, a są to:

• Minimalne wynagrodzenie obowiązujące w styczniu danego roku;
• Limit rocznego przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym obowiązujący w danym roku kalendarzowym;

Poniżej przykład:

Po zapisaniu wszystkich wymaganych informacji, program obliczy automatycznie podstawę wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. Informacja na ten temat znajduje się w sekcji Dane roczne, w tym przypadku za rok 2020. Dane można przeglądać przesuwając w poziomie paskiem przewijania, gdzie:

• Rok - rok kalendarzowy

• Min.wyn.stycz. - Minimalne wynagrodzenie obowiązujące w styczniu danego roku wyświetlone z kartoteki Stawki ZUS;

• Prog.przec.wyn - Wartość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy - wartość wprowadzana ręcznie;

• Il.dni.PRDG. - Ilość dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w roku - wartość prowadzane ręcznie;

• Lim.przych.PRDG - Limit rocznego przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym obowiązujący w danym roku kalendarzowym wyświetlone z kartoteki Stawki ZUS;

• Rocz.przych.PRDG. - Roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanej w roku - wartość prowadzane ręcznie;

• Roczny.lim.przych - roczny limit przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, który obliczony jest wg wzoru:

  [Roczny.lim.przych] = [Lim.przych.PRDG uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym ] * [Il.dni.PRDG. w poprzednim roku kalendarzowym] / [Ilość dni kalendarzowych poprzedniego roku]

• Rocz.doch.PRDG - roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej - kwota wpisywana ręcznie;

• Przec.mc.doch. - przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym jest obliczany według następującego wzoru:

  [Przec.mc.doch.] = ([Rocz.doch.PRDG uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym] / [Il.dni.PRDG. w poprzednim roku kalendarzowym]) * 30 i jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

• Przysługuje - Jeżeli naliczona podstawa wymiaru składek przysługuje, oznaczenie jest ustawiane automatycznie na TAK;

• Podst.wym.skl.u.sp. - Podstawa wymiaru składek na dany rok kalendarzowy, która obliczana jest wg wzoru:

  [Podst.wym.skl.u.sp.] = ([Przec.mc.doch. w poprzednim roku kalendarzowym] * współczynnik 0,5)

  Wynik zaokrągla się do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa. Ustalona na powyższych zasadach podstawa wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia nie może przekroczyć 60% Prog.przec.wyn (w 2020 r. kwoty 3.136,20 zł) i być niższa niż 30% kwoty Min.wyn.stycz. danego roku (w 2020 r. kwoty 780 zł).

Jeżeli udziałowiec jest uprawniony do naliczania składek metodą 'Mały ZUS Plus', składki będą naliczone od obliczonej wyżej Podst.wym.skl.u.sp..

Świadczenia i przerwy

Dla danego udziałowca możemy określać świadczenia i przerwy, które są uwzględniane w raportach dla ZUS.

Na zakładce Rozliczenie ZUS znajdują się główne informacje odpowiadające za sposób Rozliczania ZUS.

Dane wypełniane na zakładce Rozliczenie ZUS:

• Rozliczaj ZUS– zaznaczenie tego pola włącza rozliczanie składek ZUS dla tego udziałowca.

• Firma powiązana – jest firmą, z której pracownikami domyślnie powinien być rozliczany ZUS udziałowca. Jeśli jednak płatnikiem jest sam udziałowiec i rozlicza się samodzielnie, to należy ustawić Sposób rozliczania ZUS w programie na Samodzielnie.

• Grupa Dane o ubezpieczeniach zawiera kod tytułu ubezpieczenia oraz znaczniki określające którym ubezpieczeniom podlega dany udziałowiec

• Grupa Dane uzupełniające określa dane wymagane do rozliczeń ZUS w przypadku gdy właściciel jest płatnikiem składek

  • Nazwa skrócona - jeśli została podana w zgłoszeniu płatnika
  • Rodzaj dokumentu tożsamości - określa który rodzaj dokumentu został wymieniony w dokumentach zgłoszeniowych płatnika
  • Regon – jeśli został podany w zgłoszeniu płatnika

• Grupa Sposób rozliczania ZUS w programie określa miejsce w programie w którym ma być rozliczany ZUS udziałowca. Jeśli wybierzemy opcję Łącznie z firmą powiązaną, to ZUS udziałowca będzie rozliczany łącznie z pracownikami firmy, a jeśli Samodzielnie, to jest on rozliczany oddzielnie.

• Krotność ubezpieczenia zdrowotnego – określa ilość rodzajów działalności prowadzonych przez udziałowca jakie prowadzi udziałowiec i są rozliczane przez wskazanego płatnika

• Więcej płatników ubezpieczenia zdrowotnego – zaznaczenie tej opcji powoduje pokazanie się nowej zakładki, w której można wyszczególnić innych płatników, którzy odprowadzają składkę ubezpieczenia zdrowotnego dla tego płatnika. Dzieje się tak w przypadku, gdy dany udziałowiec posiada udziały w firmach o różnych typach działalności i od każdego z tych typów odprowadzane są składki ubezpieczenia zdrowotnego.

Na zakładce Dodatkowi płatnicy zdrowotnego określamy innych płatników tego ubezpieczenia.

Po wybraniu płatnika (Firma lub samodzielne rozliczanie) określamy krotność rozliczanego ubezpieczenia i kod tytułu.

Na zakładce Osoby współpracująca określamy osoby, które współpracują z danym udziałowcem ( osobą prowadzącą działalność gospodarczą) i dla których chcemy odprowadzać składki ZUS.

Dla danej osoby współpracującej określamy :

• na zakładce Dane osobowe - podstawowe dane

• na zakładce Rozliczenie ZUS :

  • Kod Tytułu Ubezpieczenia
  • Dane o ubezpieczeniach – znaczniki określające, którym ubezpieczeniom podlega dany współpracownik

• na zakładce Świadczenia – świadczenia i przerwy – wypełniane podobnie jak dla udziałowców

• na zakładce Podstawy ZUS – podstawy ubezpieczenia społecznego – jeśli różnią się od standardowych (minimalnych), określanych dla wszystkich udziałowców.

Jeśli rozliczenie ZUS udziałowca w programie jest rozliczany samodzielnie, to jest ono dokonywane z kontekstu tego udziałowca za pomocą opcji menu Rozliczenie ZUS. Uruchomienie tej opcji powoduje wyliczenie składek i umieszczenie ich w odpowiednich składnikach deklaracji PIT-5 lub formularzu obliczeniowym zaliczki na podatek dochodowy.

Jeśli ZUS udziałowca jest rozliczany łącznie z Firmą powiązaną, to rozliczenie składek tego udziałowca odbywa się z kontekstu tej firmy wraz z ewentualnym rozliczeniem pracowników.

Wyjaśnienie reguł wybierania Sposobu rozliczania ZUS w programie dla udziałowców oraz wybierania Danych płatnika.

Wybór samodzielnego rozliczania ZUS dla udziałowca powinien być dokonywany wówczas gdy udziałowiec jest wspólnikiem spółki i zgłosił siebie samego w ZUS jako płatnika składek.

Wybór rozliczania z firmą powiązaną powinien być dokonywany dla każdej innej sytuacji to jest : dla jednoosobowej działalności gospodarczej i dla wspólników spółki w przypadku gdy płatnikiem jest firma, której są udziałowcami. Kwestia płatnika jest w tym przypadku rozstrzygana w okienku danych firmy na zakładce Ustawienia w grupie Dane płatnika ZUS.