Okno edycji

W celu umożliwienia korekty danych środka trwałego wprowadzono w programie formatkę danych środka trwałego. Formatka posiada zakładki:

• Dane podstawowe
• Parametry amortyzacji
• Operacje na środku trwałym
• Wydatki na ulepszenie
• Kwoty niepodlegające w koszty
• Płatności i rozliczenia operacji przyjęcia
• Historia środka trwałego

Zakładka "Dane podstawowe""

Zakładka zawiera następujące pola danych:

-Nazwa. Słowne określenie środka trwałego -Nr inwentarzowy. Numer, pod jakim środek figuruje w ewidencji -Kod KŚT. Kod pozycji w Klasyfikacji Środków Trwałych, do której zaliczony jest dany środek trwały. Wstawienie kodu do pola formatki może odbywać się na dwa sposoby:

-przez wybranie go z kartoteki kodów KŚT, do której dostęp uzyskuje się przez kliknięcie na przycisk po prawej stronie pola -przez wpisanie kodu bezpośrednio do pola edycyjnego

-Liczba porządkowa - numer kolejny w Ewidencji Środków Trwałych -Rodzaj – „środek trwały” albo „wartość niematerialna lub prawna”

-Nabycie - dane związane z faktem nabycia środka trwałego, a w tym:

-Data – data nabycia -Nr dowodu - numer dowodu nabycia środka trwałego

-Przyjęcie do użytkowania– dane związane z faktem przyjęcia środka trwałego do użytkowania, a w tym:

-Data - data przyjęcia do użytkowania; data ta nie może poprzedzać daty nabycia -Nr dowodu - numer dowodu przyjęcia

-Informacje dodatkowe– dodatkowe pola informacyjne -Wartość nabycia - wartość nabycia środka trwałego; domyślnie program zakłada, że jest ona równa wartości początkowej; w pewnych określonych przypadkach jednak wartość nabycia może być inna niż wartość początkowa brana pod uwagę w obliczeniach rat amortyzacyjnych i w polu tym można tę wartość zanotować. Wartość ta jest jedynie informacyjna i nie służy jako podstawa do obliczania rat amortyzacyjnych -% odliczenia VAT - stopień odliczenia podatku VAT; domyślnie zakładane jest 100%. W przypadkach, kiedy tak nie jest, można inną wartość odliczenia VAT zanotować w tym polu. Pole jest polem *wyłącznie informacyjnym i nie jest brane pod uwagę w żadnych obliczeniach podatku. -Przechowywanie, status - dane opisujące aktualne miejsce, w którym znajduje się środek trwały oraz jego status -Miejsce przechowywania - aktualne miejsce przechowywania środka trwałego; wyboru miejsca przechowywania środka trwałego dokonuje się wyłącznie z kartoteki miejsc przechowywania środka trwałego; kartotekę tę wywołuje się przyciskiem znajdującym się po prawej stronie pola -Data ostatniej aktualizacji - umożliwia wpisanie daty ostatniej aktualizacji danych środka trwałego; data ta nie może poprzedzać daty przyjęcia środka trwałego do użytkowania -Status**– umożliwia wybór bieżącego statusu środka trwałego z listy trzech wartości:

-aktywny - można dokonywać wszystkich operacji na środku trwałym -nieaktywny - środek trwały jest wyłączony z operacji amortyzacji oraz cofania operacji amortyzacji, nie można przeprowadzać jego modernizacji ani też wykreślić z ewidencji środków trwałych -wykreślony - środek trwały jest wykreślony z ewidencji

-Wykreślenie– dane związane z faktem wykreślenia środka trwałego z listy; ta grupa pól jest dostępna wyłącznie wtedy, kiedy środek trwały ma status „wykreślony”. -Data wykreślenia - umożliwia wpisanie daty wykreślenia środka trwałego; data ta nie może poprzedzać daty wprowadzenia do użytkowania -Nr dowodu wykreślenia – numer dowodu potwierdzającego wykreślenie -Przyczyna wykreślenia– pole to można wypełnić na dwa sposoby:

-poprzez wybór z listy najczęstszych przyczyn wykreślenia środka trwałego, tzn.: sprzedaży, darowizny, likwidacji, przekształcenia -poprzez samodzielne wpisanie przyczyny, z powodu której środek trwały został wykreślony

-Uwagi - pole umożliwia wpisanie użytkownikowi innych, niezbędnych informacji, których nie obejmują poprzednio opisane pola.

Zakładka "Parametry amortyzacji"

Zakładka ta zawiera szereg danych umożliwiających wykonanie planu amortyzacji – czyli przewidywanych wysokości oraz dat odpisów amortyzacyjnych. Program umożliwia wybór strategii amortyzacji, wpisanie rocznej stawki amortyzacji, określenie rytmu odpisów (miesięczne, kwartalne, roczne, sezonowe włącznie z wyborem miesięcy, w których odpis następuje), oraz określenie tzw. parametrów amortyzacji.

Ze względu na złożoność tak samego zagadnienia amortyzacji jak i jej parametrów, poszczególne pola oraz ich znaczenie zostaną niżej szczegółowo omówione.

Strategia amortyzacji

Amortyzacja środków trwałych może odbywać się w różny sposób. Sposoby naliczania odpisów amortyzacyjnych mogą być w całym okresie amortyzacji stałe, mogą też się jednak zmieniać w określony sposób. Celem usystematyzowania zagadnienia w programie Wapro Kaper Księga podatkowa wprowadzono pojęcie „strategii amortyzacji” w odróżnieniu od „metody amortyzacji”. Istota zagadnienia i podstawowa różnica pomiędzy strategią amortyzacji a metodą amortyzacji polega na tym, że strategia amortyzacji zawiera w sobie metody amortyzacji (jedną lub kilka). Do metod amortyzacji zalicza się metodę liniową, degresywną i preferencyjną. Program umożliwia natomiast wybór jednej z pięciu strategii amortyzacji:

• Liniowa– składa się wyłącznie z liniowej metody amortyzacji
• Degresywna –składa się z metody degresywnej i liniowej
• Preferencyjna => Liniowa - łączy w sobie odpis preferencyjny z metodą liniową (dla środków trwałych przyjętych do końca 2006 roku)
• Preferencyjna => Degresywna - łączy w sobie odpis preferencyjny z metodą degresywną a następnie liniową (dla środków trwałych przyjętych do końca 2006 roku)
• 50 000 EUR**=> Liniowa - łączy**w sobie odpis preferencyjny z metodą liniową (dla środków trwałych przyjętych w 2007 roku lub później);
• 50 000 EUR**=> Degresywna -** łączy w sobie odpis preferencyjny z metodą degresywną a następnie liniową (dla środków trwałych przyjętych w 2007 roku lub później);
• Jednorazowa– składa się wyłącznie z metody jednorazowej

Jak widać z powyższego zestawienia, w przypadku pierwszym oraz ostatnim strategia amortyzacji jest tożsama z metodą amortyzacji. Strategia zawiera w sobie w tych przypadkach dokładnie jedną metodę amortyzacji). Strategia druga, trzecia i czwarta są kombinacją dwóch lub trzech metod amortyzacji.

Uwaga

Wartości niematerialne lub prawne mogą być amortyzowane wyłącznie strategią liniową.

Istotą strategii liniowej jest dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej poszczególnych środków trwałych zasadniczo w równych ratach zależnych tylko od bieżącej wartości środka trwałego, stawki amortyzacji oraz współczynników zmniejszających lub zwiększających wielkość odpisu.

Strategia degresywna cechuje się zmienną podstawą dokonywania odpisów amortyzacyjnych. W pierwszym roku amortyzacji jest to wartość początkowa środka trwałego, w następnych latach jest to wartość początkowa pomniejszona o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne z poprzednich lat. W roku, w którym odpis liczony metodą liniową jest większy od odpisu dokonanego metodą degresywną – rozpoczyna się dokonywanie odpisów metodą liniową aż do całkowitego umorzenia środka trwałego.

Dla wyjaśnienia strategii preferencyjnej => liniowej oraz preferencyjnej => degresywnej konieczne jest najpierw wyjaśnienie zasad dokonywania odpisu preferencyjnego.

Wysokość odpisu preferencyjnego oblicza się w następujący sposób. W pierwszym etapie – porównuje się dwie kwoty: pierwsza to trzydzieści procent wartości początkowej środka trwałego, druga to amortyzacyjny odpis roczny liczony metodą degresywną przy zastosowaniu współczynnika zwiększającego (zwanego dalej współczynnikiem porównawczym) nie większego niż 2. Jeżeli kwota pierwsza jest większa od drugiej – odpis preferencyjny stanowi wysokość 30% wartości środka trwałego. W przeciwnym razie - oblicza się go według metody degresywnej przy zastosowaniu współczynnika zwiększającego nie większego niż 3, przy czym w szczególnych przypadkach określonych odrębnymi przepisami dopuszcza się stosowanie wyższych współczynników zwiększających. Odpisu preferencyjnego dokonuje się dla danego środka trwałego tylko w roku przyjęcia do użytkowania.

Strategia określona jako preferencyjna => liniowa łączy w sobie odpis preferencyjny z metodą liniową amortyzacji. Cechą charakterystyczną tej strategii jest dokonywanie w pierwszym roku użytkowania środka trwałego odpisu preferencyjnego a następnie - od następnego roku – dokonywanie odpisów metodą liniową aż do całkowitego zamortyzowania środka trwałego.

Strategia określona jako preferencyjna => degresywna łączy w sobie odpis preferencyjny z metodą amortyzacji degresywną a - w konsekwencji - i liniową. Cechą charakterystyczną tej strategii jest dokonywanie w pierwszym roku użytkowania środka trwałego odpisu preferencyjnego a następnie - od następnego roku – dokonywanie odpisów metodą degresywną aż do roku, w którym odpis amortyzacyjny liczony metodą degresywną będzie mniejszy od odpisu amortyzacyjnego liczonego metodą liniową. Począwszy od tego roku odpisów dokonuje się metodą liniową aż do całkowitego zamortyzowania środka trwałego. Jako podstawę naliczania odpisu metodą degresywną w tej strategii przyjmuje się wartość początkową środka trwałego na początku roku bez odliczania wartości odpisu preferencyjnego.

Strategia ta preferencyjna => liniowa oraz preferencyjna => degresywna obowiązywały dla środków trwałych wprowadzonych do ewidencji do końca 2006 rok. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązująca od 1 stycznia 2007 zlikwidowała możliwość stosowania tej strategii, wprowadzając jednocześnie limit odpisu 50 000 EUR. Limit ten na lata 2009 i 2010 został podniesiony do 100 000 EUR.**

Strategie określona jako 50 000 EUR => Liniowa oraz 50 000 EUR => Degresywna wprowadzona została ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązującą od 1 stycznia 2007 roku. Jej istotą jest możliwość dokonywania odpisów jednorazowych środków trwałych, przy czym suma tych odpisów w ciągu roku nie może przekroczyć 50 000 EUR. Po przekroczeniu tego limitu reszty odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać wg starych zasad - tzn. metodą liniową albo degresywną. Program Wapro Kaper Księga podatkowa umożliwia decydowanie o wysokości odpisu dokonywanego od poszczególnych środków trwałych. Ramka umożliwiająca wpisanie kwoty pokazana została na poniższym rysunku. Nagłówek ramki zawiera wartość limitu dla danego roku kalendarzowego. Sposób przeliczania kwoty w EUR na PLN zgodny jest z Art. 22k pkt 12 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wysokość kursu EUR dla danego roku można wpisać do programu w kartotece parametrów amortyzacji środków trwałych, razem z wartością minimalną środka trwałego.

Pozostałe pola zawierają następujące dane:

• Pozostało do wykorzystania w ... - to kwota, która w danym momencie jest do dyspozycji w ramach limitu 50 000 EUR w obrębie firmy i danego roku

• Maksymalny odpis dla tego ŚT - to maksymalna kwota, która może być odpisana w ramach tego środka trwałego; wynika ona z wartości przyjęcia środka trwałego i aktualnie dostępnego limitu odpisu (pole "Pozostało do wykorzystania w")

• Do odpisu w ramach tego ŚT - w tym polu umieścić należy kwotę, jaką użytkownik chce odpisać w ramach limitu 50 000 EUR. Naciśnięcie przycisku "Użyj maksymalnej kwoty do odpisu" powoduje przeniesienie kwoty z pola nad przyciskiem, do pola "Do odpisu w ramach tego ŚT". Po ustaleniu kwoty odpisu należy uruchomić tworzenie planu amortyzacji dla tego środka trwałego.

  Podpowiedź

  W przypadku, kiedy rata w ramach limitu 50 000 EUR została już zaksięgowana, wartości tego pola nie można zmienić (pole jest niedostępne).

  Aby skorygować kwotę odpisu w ramach tej strategii należy w pierwszej kolejności usunąć zaksięgowaną ratę z planu amortyzacji (na zakładce "Operacje") a następnie powrócić do zakładki "Amortyzacja" i dokonać stosownych korekt.

Możliwość samodzielnego decydowania o kwocie limitu, z jakiego podatnik chce skorzystać, została zaimplementowana po to aby umożliwić optymalne zarządzanie amortyzacją środków trwałych będących na stanie firmy. W przypadku bowiem przekraczania limitu 50 000 EUR (100 000 EUR) należy dokonać wyboru, który ze środków trwałych ma być odpisany w całości w ramach limitu 50 000 EUR (100 000 EUR) , a który tylko częściowo. W takich przypadkach może się okazać, że ze względu na różnice w parametrach amortyzacji poszczególnych środków trwałych, odpowiednio manewrując limitem odpisu można uzyskać większe odpisy amortyzacyjne, co z reguły jest dla podatnika korzystne.

Strategia jednorazowa opiera się na założeniu jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w wysokości wartości początkowej środka trwałego.

Podpowiedź

Użytkownik musi we własnym zakresie dbać o wybór właściwej strategii amortyzacji.

Stawka amortyzacji

Stawka amortyzacji dla środków trwałych jest roczną stawką amortyzacji wynikającą z Klasyfikacji Środków Trwałych natomiast dla wartości niematerialnych lub prawnych wynika z przyjętego okresu amortyzacji.

Okresy odpisów, odpis sezonowy, miesiące odpisów

Program umożliwia określenie rytmu dokonywania odpisów włącznie ze wskazaniem miesięcy, w których te odpisy mają być dokonywane. Możliwe jest wskazanie odpisu w rytmie:

• miesięcznym - odpisy w zaznaczonych miesiącach
• kwartalnym - odpisy w marcu, czerwcu, wrześniu, grudniu
• rocznym - jeden odpis w grudniu

W przypadku zaznaczenia odpisu miesięcznego rytm i wielkość odpisów miesięcznych zależy od zaznaczenia opcji w panelach „odpis sezonowy” i „miesiące odpisów”.

Przy zaznaczonych wszystkich miesiącach w panelu „miesiące odpisów” program oblicza roczną ratę amortyzacji a następnie odpisuje ją w równych ratach miesięcznych. Opcje w panelu „odpis sezonowy” nie są dostępne.

W przypadku, kiedy chociaż jeden miesiąc w panelu „miesiące odpisów” nie jest zaznaczony, udostępniany jest panel „odpis sezonowy”, na którym wybrać należy spośród dwóch opcji:

• zachowaj wartość odpisu rocznego
• zachowaj wartość odpisu miesięcznego

Wybranie pierwszej opcji powoduje, że roczna wartość amortyzacji dzielona jest przez ilość zaznaczonych miesięcy w panelu „miesiące odpisów” a poszczególne raty miesięczne odpisywane są ostatniego dnia każdego zaznaczonego miesiąca.

Wybranie opcji drugiej powoduje, że roczna wartość amortyzacji dzielona jest przez ilość wszystkich miesięcy w roku (12) a następnie tak obliczone raty miesięczne odpisywane są ostatniego dnia każdego zaznaczonego w panelu „miesiące odpisów” miesiąca.

Aby ułatwić zaznaczanie wszystkich miesięcy w panelu „miesiące odpisów” nad polami opcji symbolizującymi miesiące w roku umieszczono przycisk „Zaznacz wszystkie”, którego użycie powoduje zaznaczenie wszystkich miesięcy w roku kalendarzowym.

Parametry amortyzacji

W panelu tym wprowadzać można wartości tzw. parametrów amortyzacji. Parametry amortyzacji są współczynnikami zwiększającymi lub zmniejszającymi (wspomnianymi poprzednio przy okazji wyjaśniania strategii preferencyjnej) wartość raty amortyzacji. W programie przewidziano możliwość wprowadzania parametrów amortyzacji obowiązujących od dowolnego momentu w trakcie okresu amortyzacji środka trwałego, co powoduje w konsekwencji zwiększanie/zmniejszanie planowanych rat amortyzacji. Zmiana parametrów amortyzacji dla utworzonego wcześniej planu amortyzacji wymaga ponownego jego przeliczenia. Konieczność ta nie jest przez program sygnalizowana.

Parametry amortyzacji zamieszczone są w przeglądarce na panelu „Parametry amortyzacji”. Podstawowe operacje edycyjne wywoływane są przez skróty klawiaturowe zamieszczone w poniższej tabeli

Klawisz	Przycisk	Realizowana funkcja
<Ins>	[Dodaj]	Wywołanie formatki wprowadzania nowego parametru amortyzacji
<F2>	[Popraw]	Wywołanie formatki modyfikowania parametru amortyzacji
<Del>	[Usuń]	Usunięcie parametru amortyzacji (Przed usunięciem zapisu program zadaje pytanie o potwierdzenie operacji.)
<Ctrl+W>	[Wstaw brakujące]	Uzupełnia tabelę parametrów amortyzacji

W panelu „Parametry amortyzacji” dostępny jest przycisk opisany jako „Wstaw brakujące”. Jego naciśnięcie powoduje, że program wstawia do tabeli parametrów amortyzacji brakujące ewentualnie linie z współczynnikami niezbędnymi do wygenerowania planu amortyzacji. Wymagana jest dokładnie jedna linia z okresem obowiązywania „od początku” dla każdej metody amortyzacji w obrębie wybranej strategii. W przypadku, gdy program stwierdzi, iż linii takiej brakuje – wstawiana jest ona automatycznie przed utworzeniem planu amortyzacyjnego, przy czym użytkownik jest o tym fakcie informowany stosownym komunikatem. Automatycznie wstawiane linie – jak również i te, które wstawiane są po uruchomieniu przycisku „Wstaw brakujące” wpisywane są z domyślnymi wartościami współczynników tzn.:

• metoda liniowa - 1.0
• metoda degresywna - 2.0
• metoda preferencyjna - 3.0
• metoda preferencyjna – współczynnik porównawczy - 2.0

Parametry amortyzacji dostępne są jedynie dla środków trwałych. W przypadku amortyzacji wartości niematerialnej lub prawnej nie stosuje się mnożników zwiększających i zmniejszających, wobec czego panel „parametry amortyzacji” jest niewidoczny.

Komplet danych pojedynczego parametru amortyzacji obejmuje:

• okres obowiązywania - możliwe jest ustawienie okresu obowiązywania od konkretnej daty lub zaznaczenie opcji „od początku”, kiedy to wprowadzony parametr będzie obowiązywał od momentu rozpoczęcia amortyzacji do daty, dla której znaleziony zostanie ewentualny następny wprowadzony parametr
• metodę amortyzacji, dla której obowiązuje wprowadzany parametr; z listy można wybrać tylko te metody amortyzacji, które wchodzą w skład wybranej wcześniej strategii amortyzacji
• wartość współczynnika podwyższającego/obniżającego; standardowo dostępne jest jedno pole edycyjne (nazwane „współczynnik”), do którego należy wpisać wartość współczynnika amortyzacji; dla metody amortyzacji „preferencyjnej” dostępne są natomiast dwa takie pola zamiast jednego. Dodatkowe pole nosi nazwę „współczynnik porównawczy”. Wyjaśnienie zastosowania współczynnika porównawczego podane zostało wcześniej, przy opisie preferencyjnej strategii amortyzacji.

Zakładka "Operacje na środku trwałym"

Zakładka „Operacje” zawiera listę operacji wykonanych lub planowanych do wykonania dotyczących wybranego środka trwałego – w tym plan amortyzacji.

Okno przeglądania zawiera zestaw przycisków wraz z przypisanymi do nich klawiszami skrótów, realizujących następujące funkcje:

Klawisz	Przycisk	Realizowana funkcja
<Ins>	[Dodaj]	Wywołanie formatki umożliwiającej dodanie operacji na środku trwałym
<F2>	[Popraw]	Wywołanie formatki umożliwiającej poprawki operacji na środku trwałym
<Del>	[Usuń]	Usunięcie operacji na środku trwałym
<Esc>	[Zamknij]	Zamknięcie okna przeglądania ewidencji
<Ctr+D>	[Drukuj]	Wydruk operacji na środku trwałym
<Ctrl+P>	[Nowy plan amortyzacji]	Uruchomienie generowania nowego planu amortyzacji

Funkcja „Drukuj” umożliwia wybór okresu, z którego operacje mają być drukowane. Możliwe jest wydrukowanie wszystkich operacji na środku trwałym, bądź tylko operacji z aktualnego roku.

Przycisk Nowy plan amortyzacji uruchamia generowanie nowego planu amortyzacji. Plan amortyzacji komponowany jest przy zachowaniu następujących zasad:

• uruchomienie samej procedury możliwe jest wyłącznie dla środków, które nie są wykreślone z ewidencji środków trwałych
• plan amortyzacji generowany jest od miesiąca ostatniej wykonanej operacji na środku trwałym; program zakłada, że wysokość wpisanych poprzednio rat amortyzacji oraz daty wpisów są prawidłowe i nie przeprowadza weryfikacji tych wpisów. Należy więc zwrócić baczną uwagę na to, czy dokonane ewentualne ręczne wpisy mają prawidłowe kwoty oraz daty - w szczególności przestrzegać należy zasady, aby wcześniej dokonane odpisy (przed wprowadzeniem do programu) miały daty zgodne z miesiącami, w których te odpisy następują (bezwzględnie konieczne przy odpisach sezonowych).
• Istniejący ewentualnie plan amortyzacji zostaje usunięty przed utworzeniem nowego planu

Komplet danych dotyczących operacji wykonanej na środku trwałym obejmuje następujące pozycje:

• data operacji
• numer dowodu
• kwota
• opis

Tabela operacji składa się z następujących kolumn:

• data - data przyjęcia środka do ewidencji, dokonanego odpisu itp.
• rodzaj**-** słowne określenie rodzaju dokonanej operacji.
• wartość operacji - wartość dokonanej operacji np. odpisu amortyzacyjnego.
• wartość umorzenia - podsumowana narastająco wartość wszystkich dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych oraz planowanych odpisów amortyzacyjnych aż do daty bieżącej operacji włącznie.
• saldo - bieżąca wartość księgowa środka trwałego po dokonaniu aktualnej operacji.
• wartość początkowa - podstawa obliczania wartości odpisów amortyzacyjnych (dla metody liniowej). Może ona ulegać zmianie w przypadku np. modernizacji środka trwałego.
• nr dowodu - numer dowodu księgowego dokumentującego daną operację

W oknie edycji/dodawania operacji na środku trwałym program umożliwia wprowadzanie lub modyfikację operacji następujących typów:

• przyjęcie do użytkowania – operacja przyjęcia do użytkowania wstawiana jest automatycznie przy wprowadzaniu środka trwałego do Ewidencji Środków Trwałych. Wstawienie tego typu operacji nie jest możliwe z poziomu przeglądarki operacji środka trwałego, jak też nie jest możliwe usunięcie tej operacji. Dopuszczalne jest jedynie modyfikowanie numeru dowodu, kwoty i opisu operacji; data wprowadzenia środka trwałego do ewidencji przepisywana jest automatycznie z zakładki „podstawowe”
• rozbudowa / modernizacja – operacja rozbudowy/modernizacji środka trwałego może być wstawiana z dowolną datą, późniejszą od daty wprowadzenia.
• planowana rata amortyzacji – planowana rata amortyzacji jest operacją przyszłą, stanowiącą element składowy planu amortyzacji środka trwałego. Planowana rata amortyzacji może być umieszczana w operacjach środka trwałego na dwa sposoby:
• automatyczniepodczas generowania planu amortyzacji (oprócz kwoty wprowadzana jest wtedy również automatycznie data operacji)
• ręcznie– wtedy niezbędne jest samodzielne określenie wszystkich parametrów.

Planowane raty amortyzacji wprowadzane do bazy „ręcznie” wyświetlane są w kolorze jasnozielonym – wprowadzone automatycznie podczas generowania planu amortyzacji – w kolorze jasnoszarym.

• rata amortyzacji – rata amortyzacji jest operacją już zrealizowaną – w odróżnieniu od planowanej raty amortyzacji. Rata amortyzacji jest umieszczana w planie amortyzacji na trzy sposoby:

• automatycznie– poprzez zamianę raty planowanej (wprowadzonej ręcznie lub automatycznie) na ratę amortyzacji podczas wywołania operacji amortyzacji środków trwałych,

• ręcznie - poprzez zamianę typu operacji z raty planowanej na ratę amortyzacji lub

• ręcznie- poprzez wprowadzenie podczas umieszczania w programie środka trwałego amortyzowanego wcześniej „poza” programem Wapro Kaper Księga podatkowa

• zmniejszenie wartości - operacja wynikająca ze zmniejszenia wartości środka trwałego

• zawieszenie amortyzacji - operacja wprowadzana do planu amortyzacji z chwilą zawieszenia amortyzacji; wprowadzenie takiego wpisu powoduje, że plan amortyzacji nie jest generowany dla miesięcy następujących po miesiącu zawieszenia amortyzacji

• wznowienie amortyzacji - operacja wprowadzana do planu amortyzacji po wznowieniu amortyzacji środka trwałego; nie jest dopuszczalne wstawianie pod rząd dwóch operacji wznowienia lub zawieszenia amortyzacji

• umorzenie z przeniesienia - operacja ta ma zastosowanie w przypadkach, w których środek trwały był już amortyzowany „poza” programem Wapro Kaper Księga podatkowa i jest wprowadzany do systemu.

  Operacja tego rodzaju może być umieszczana w planie amortyzacji na dwa sposoby:

  • automatycznieprzy wprowadzaniu środka trwałego do ewidencji
  • ręcznie- bezpośrednio w zakładce „operacje”.

  Umorzenie z przeniesienia jest sumą dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych (bez kwoty ewentualnego odpisu preferencyjnego) środka trwałego amortyzowanego dotychczas „poza” programem. Umieszczenie tego wpisu w planie amortyzacji takich środków trwałych jest konieczne, celem poinformowania procedur programu o kwocie dotychczasowej amortyzacji.

• odpis preferencyjny - dotyczy wartości odpisu dokonanego w pierwszym roku amortyzacji przy zastosowaniu metody preferencyjnej. Odpis preferencyjny może być umieszczany w planie amortyzacji wyłącznie w roku przyjęcia do użytkowania.

Szczegółowe zasady umieszczania wpisów typu „odpis preferencyjny” oraz „umorzenie z przeniesienia” zostaną opisane w dalszej części.

Podczas wprowadzania danych program kontroluje, czy daty wprowadzonych operacji mieszczą się między datą wprowadzenia do użytkowania a wykreśleniem środka trwałego (o ile środek jest wykreślony). W przypadku, gdy znalezione zostaną operacje, które wykraczają poza ten przedział – operacje z datą sprzed dnia przyjęcia do użytkowania wyświetlane są z datą w kolorze czerwonym, natomiast operacja z datą po dniu wykreślenia środka trwałego – wyświetlane są w kolorze niebieskim. Dodatkowo w pasku nad przeglądarką obiektów wyświetlane są napisy informujące o znalezieniu operacji z niewłaściwymi datami: „Operacje przed datą przyjęcia” lub„Operacje po dacie wykreślenia”. Program nie zezwala na zapisanie środka trwałego, który posiada operacje z datą sprzed dnia wprowadzenia do użytkowania. W przypadku, kiedy znalezione są operacje występujące po dacie likwidacji – program sugeruje ich usunięcie.

Zakładka "Wydatki na ulepszenie"

Zakładka ta umożliwia wpisywanie wydatków związanych ze środkiem trwałym, które po przekroczeniu wartości progowej (wpisywanej w kartotece „wartość minimalna środka trwałego” dostępnej w menu Kartoteki) mogą zostać przeniesione do planu amortyzacji jako operacja „rozbudowa/modernizacja”. Dostępne są następujące klawisze funkcyjne: [Popraw]

Klawisz	Przycisk	Realizowana funkcja
<Ins>	[Dodaj]	Wywołanie formatki umożliwiającej dodanie wydatku
<F2>	[Popraw]	Wywołanie formatki umożliwiającej poprawki wydatku
<Del>	[Usuń]	Usunięcie wydatku
<Ctrl+W>	[Przenieś wydatki do operacji]	Przeniesienie grupy wydatków do tabeli operacji na środku trwałym pod postacią jednego wpisu „rozbudowa/modernizacja”

Z chwilą, kiedy suma wydatków związanych z danym środkiem trwałym przekroczy w danym roku kalendarzowym wartość progową (każdorazowo uwidocznioną nad tabelą z wydatkami) dostępny jest przycisk „Przenieś wydatki do operacji”. Po jego wciśnięciu program łączy (sumuje) wydatki w grupę i nadaje jej numer. Numer ten uwidoczniony jest w kolumnie „Grupa wydatków” przy każdym z wydatków zakwalifikowanych do tej grupy. Tak utworzona grupa wstawiana jest do planu amortyzacji, przy czym w opisie operacji umieszczany jest numer grupy wydatków. Tworzenie grup wydatków i ich numeracja ma na celu ułatwienie wzajemnej identyfikacji wpisu w „operacjach” i „wydatkach na ulepszenie”. Możliwa jest korekta tak sumy wydatków w zakładce „operacje” jak też poszczególnych jej składników w panelu „wydatki na ulepszenie”. Program ostrzega przed dokonywaniem poprawek w składnikach sumy w zakładce „wydatki na ulepszenie”. Korekty kwot są możliwe, ale po ich dokonaniu zgodność kwot w grupie i odpowiadającej im sumie w planie amortyzacji nie jest sprawdzana.

Podobnie jak dla operacji program kontroluje, czy daty wprowadzonych wydatków mieszczą się między datą wprowadzenia do użytkowania a wykreśleniem środka trwałego (o ile środek jest wykreślony). W przypadku, gdy znalezione zostaną takie pozycje, które wykraczają poza ten przedział – wydatki z datą sprzed dnia przyjęcia do użytkowania wyświetlane są z datą w kolorze czerwonym, natomiast wydatki z datą po dacie wykreślenia środka trwałego – wyświetlane są w kolorze niebieskim. Dodatkowo w pasku nad przeglądarką obiektów wyświetlane są napisy informujące o znalezieniu wydatku z niewłaściwymi datami: „Wydatki przed datą przyjęcia” lub „Wydatki po dacie wykreślenia”. Program nie zezwala na zapisanie środka trwałego, który posiada operacje z datą sprzed dnia wprowadzenia do użytkowania.

Zakładka "Kwoty niepodlegające odliczeniu"

W zakładce Kwoty niepodlegające zaliczeniu w koszty możliwe jest wprowadzenie dwojakiego rodzaju ograniczeń zmniejszających kwoty podatkowych odpisów amortyzacyjnych. Możliwe jest wprowadzanie:

• dotacji - dla dowolnych środków trwałych;

• limitów ograniczających wysokość podatkowych odpisów amortyzacyjnych - wyłącznie dla samochodów osobowych będących środkami trwałymi.

  Na przykład:

  

  W programie, środek trwały jest traktowany jak samochód osobowy, jeżeli jest połączony z jedną z pozycji kartotece Samochody, która jest samochodem osobowym innymi słowy, nie jest samochodem ciężarowym;

Dodając do listy nową pozycję należy odpowiednio zaznaczyć opcję Dotacja. Każdy z tych rodzajów w inny sposób wpływa na sposób wyliczenia podatkowego odpisu amortyzacyjnego:

• Pozycje z zaznaczoną opcją Dotacja są w okresach narastająco sumowane. Ich suma w okresach wpływa na ograniczenie kwoty podatkowego odpisu amortyzacyjnego;

• Pozycje z odznaczoną opcją Dotacja nie są sumowane (dotyczy tylko samochodów osobowych). Może być ich wiele, ale to pojedyncza kwota obowiązująca w okresie amortyzacji ma wpływ na ograniczenie podatkowych odpisów amortyzacji w tym okresie.

  Funkcjonalność wymagana do ograniczenia podatkowych odpisów amortyzacyjnych samochodów osobowych powyżej limitów obowiązujących w różnych latach.

Uwaga

Z przyczyn technicznych, podczas aktualizacji programu do wersji 8.41.0, wszystkie dodane wcześniej pozycje kwot niepodlegające zaliczeniu w koszty podatkowe zostały domyślnie oznaczone jako dotacje. Po aktualizacji programu do wersji 8.41.0 należy koniecznie zweryfikować i ewentualnie odpowiednio zaktualizować te pozycje, zgodnie z powyższym opisem.

Poniżej dwa przykłady:

• pierwszy dotyczy dotowanego środka trwałego:

  

• drugi dotyczy limitu amortyzacji samochodu osobowego:

  

Na zakładce dostępne są następujące klawisze funkcyjne:

Klawisz	Przycisk	Realizowana funkcja
<Ins>	[Dodaj]	Wywołanie formatki umożliwiającej dodanie wydatku
<F2>	[Popraw]	Wywołanie formatki umożliwiającej poprawki wydatku
<Del>	[Usuń]	Usunięcie wydatku

Na liście kwot niepodlegających zaliczeniu w koszty, w obu typach widoczna jest kolumna Łącznie w okresie. Ponieważ powyższe kwoty odpowiednio sumują się okresach, tak jak zostało to opisane wyżej, w tej kolumnie wyświetlona jest łączna kwota.

Limity amortyzacji podatkowej samochodów osobowych

Najczęstszym przypadkiem ograniczania podatkowych odpisów amortyzacyjnych jest ograniczenie wartości początkowej w trakcie naliczenia podatkowej amortyzacji samochodów osobowych. Do końca 2018 roku była to równowartość kwoty 20 000,00 EUR przeliczonej na PLN wg kursu z pierwszego dnia roboczego października roku poprzedniego, po 1 stycznia 2019 roku, limit wartości początkowej wynosi 150 000 złotych. W związku z tym, w zakładce Kwoty niepodlegające zaliczeniu w koszty, w odpowiednich okresach należy wprowadzić kwoty, o ile wartość początkowa samochodu będąca podstawą wyliczenia amortyzacji podatkowej przekracza dany limit, czyli kwotę nie stanowiącą kosztów uzyskania przychodów.

Na przykład dla samochodu osobowego o wartości przyjęcia 170 000 zł należy dodać pozycję:

W przypadku samochodów osobowych, których wartość przyjęcia znajduje się pomiędzy wcześniej obowiązującym limitem a obecnym, aby program rozpoczął naliczać pełny odpis amortyzacyjny, wymagane jest dodanie z datą 1 styczeń 2019 roku pozycji z kwotą równą zero. Jest to informacja dla programu, aby zakończyć ograniczanie podatkowych odpisów amortyzacyjnych. Na przykład:

Limity amortyzacji podatkowej wynikające z otrzymanych dotacji.

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można zaliczyć w koszty (poprzez odpisy amortyzacyjne) wydatków, które zostały sfinansowane przez dotacje. Fakt otrzymania dotacji na zakup środka trwałego nie wpływa na wysokość wartości początkowej danego składnika majątku. Otrzymanie dotacji powoduje jedynie obowiązek wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów części odpisów amortyzacyjnych. Przepisy ustawy nie precyzują niestety, w jaki sposób odbywać się ma to wyłączenie. Dostępne są jedynie wyjaśnienia urzędów skarbowych, sprzeczne między sobą, w dodatku nie nadające się do zastosowania w niektórych, bardzo prawdopodobnych przypadkach (np. dotacja otrzymana przed końcem amortyzacji) . Wobec powyższego w programie zaimplementowano sposób obliczania kwot zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, który w możliwie najszerszy sposób łączy dostępne wykładnie urzędów skarbowych, a jednocześnie jest spójny, logiczny oraz uniwersalny.

Przyjęto generalną zasadę, że kwoty dotacji nie wpływają na wartość środka trwałego a więc również nie są podstawą do korygowania planu amortyzacji.Jeśli w oparciu o dotację odbywa się modernizacja środka trwałego, należy osobno dokonać modernizacji zgodnie z procedurami opisanymi w następnym rozdziale, a na zakładce „Kwoty niepodlegające zaliczeniu w koszty” wprowadzić kwotę dotacji. Jako że – zgodnie z tym co zostało powiedziane wcześniej – nie można zaliczyć w koszty wydatków, które zostały sfinansowane przez dotacje, w przypadku otrzymania dofinansowania kwoty księgowanych dowodów wewnętrznych są korygowane stosownie do bieżącego salda amortyzacji oraz kwoty samej dotacji.

Wyróżnić można tutaj dwa przypadki:

• przypadek 1: kwota dotacji jest mniejsza od bieżącego salda środka trwałego
• przypadek 2: kwota dotacji jest większa od bieżącego salda środka trwałego.

W pierwszym przypadku kwota dowodu wewnętrznego obniżana jest w stosunku do kwoty raty planowanej amortyzacji o kwotę równą iloczynowi planowanej raty amortyzacji pomnożonej przez wskaźnik procentowy ustalany na dzień otrzymania dotacji.

Wartość dowodu wewnętrznego w n-tym miesiącu można opisać równaniem:

Gdzie:

• Dwn – wartość dowodu wewnętrznego w danym (n-tym) miesiącu
• Ran - rata amortyzacji wynikająca z planu amortyzacji w danym miesiącu
• Wpn – wartość początkowa środka trwałego w danym miesiącu
• Di – wartość dotacji
• Sn-1 - saldo środka trwałego w miesiącu poprzednim

Ten sposób obliczania kwoty dowodu wewnętrznego nie nadaje się do sytuacji opisanej w przypadku drugim, w którym dotacja została uzyskana w chwili, kiedy saldo amortyzacji było mniejsze od kwoty dotacji. Może się to zdarzyć np. w przypadku, kiedy dotacja wpłynęła pod koniec amortyzacji środka trwałego. W tym przypadku kwota zaliczonych w koszty uzyskania dochodu kwot musi zostać skorygowana – zgodnie z przepisami musi się to stać w miesiącu otrzymania dotacji, należy więc skorygować koszty uzyskania dochodu poprzez zaksięgowanie dowodu wewnętrznego z kwotą ujemną. Kwota ta obliczona zostanie jako różnica między saldem środka trwałego (czyli pozostałą do zamortyzowania kwotą na dzień przed uzyskaniem dotacji) a kwotą uzyskanej dotacji.

Edycja planu amortyzacji

Uwaga

Zaleca się, aby w miarę możliwości nie wprowadzać „ręcznie” poprawek do operacji automatycznie utworzonego planu amortyzacji środka trwałego.

Dotyczy to w szczególności takich operacji jak „umorzenie z przeniesienia” i „odpis preferencyjny” gdyż może to spowodować, że plan amortyzacyjny będzie generowany nieprawidłowo. Ponieważ jednak modyfikacja tych wpisów jest w programie możliwa, poniżej przedstawione zostaną zasady, którymi należy się kierować przy „ręcznym” dodawaniu tego typu wpisów.

W programie zrealizowane odpisy amortyzacyjne podzielone są na trzy grupy:

• odpis preferencyjny
• umorzenie z przeniesienia
• rata amortyzacji

Operacje te umieszczane są w planie amortyzacji środka trwałego w zależności od wybranej strategii amortyzacji oraz ilości lat dzielących przyjęcie środka trwałego do Ewidencji Środków Trwałych od daty ostatniej amortyzacji (o ile środek był amortyzowany wcześniej). Konieczność rozróżnienia odpisów preferencyjnych od innych odpisów amortyzacyjnych oraz znajomość wysokości odpisów z poprzednich lat amortyzacji jest konsekwencją zasad przyjmowanych w poszczególnych strategiach amortyzacji.

Wstawianie kwot poprzednich rat amortyzacji do planu amortyzacji środka trwałego, który był już amortyzowany poza programem Wapro Kaper Księga podatkowa odbywa się według niżej opisanych zasad, zilustrowanych przykładem środka trwałego. Przyjęto założenie, że środek trwały został przyjęty do użytkowania 1 lutego 2003 roku i że jego wartość początkowa wynosi 10 000.00 PLN. W poszczególnych rozpatrywanych przypadkach zakładano różną datę ostatniego odpisu amortyzacyjnego oraz różne strategie amortyzacji.

Przy wprowadzaniu środka trwałego amortyzowanego strategią liniową – w planie amortyzacji powinna znaleźć się suma wszystkich dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych jako operacja „ umorzenie z przeniesienia ” z datą ostatniego odpisu amortyzacyjnego. Zasadniczo nie ma znaczenia, ile lat dzieli datę ostatniej raty amortyzacyjnej od momentu przyjęcia środka do użytkowania.

Przy wprowadzaniu środka trwałego amortyzowanego strategią degresywną możliwe są następujące dwa przypadki:

• ostatnia rata amortyzacji odpisana została w tym samym roku, w którym środek został przyjęty do ewidencji – w planie amortyzacji powinna znaleźć się suma dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych jako operacja rata amortyzacji z datą ostatniego odpisu amortyzacyjnego

  

• ostatnia rata amortyzacji odpisana została w latach następnych po wprowadzeniu środka trwałego do ewidencji – w planie amortyzacji powinny się znaleźć dwie operacje:

  • umorzenie z przeniesienia – w wysokości sumy dokonanych odpisów amortyzacyjnych w okresie od początku amortyzacji do końca roku poprzedzającego rok, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego z datą ostatniego dnia roku poprzedzającego rok ostatniej operacji amortyzacji
  • rata amortyzacji – w wysokości sumy odpisów amortyzacyjnych w roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego z datą ostatniej operacji amortyzacji

  

Przy wprowadzaniu środka trwałego amortyzowanego według strategii preferencyjna => liniowa możliwe są dwa przypadki:

1. ostatnia rata amortyzacji odpisana została w roku przyjęcia do użytkowania - w planie amortyzacji powinna znaleźć się suma dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych jako operacja odpis preferencyjny z datą ostatniego dnia miesiąca, w którym środek trwały został przyjęty do użytkowania

   

2. ostatnia rata amortyzacji odpisana została odpisana w latach następnych po wprowadzeniu środka trwałego do ewidencji – w planie amortyzacji powinny się znaleźć dwie operacje:

   - **odpis preferencyjny** – w wysokości odpisu amortyzacyjnego (sumy odpisów amortyzacyjnych) dokonanego w roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania, z datą ostatniego dnia roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania
   - **rata amortyzacji** - w wysokości sumy odpisów amortyzacyjnych dokonanych od 1 stycznia roku następnego po roku przyjęcia środka trwałego do amortyzacji do dnia ostatniej operacji amortyzacji – z datą ostatniej operacji amortyzacji

   

   Przy wprowadzaniu środka trwałego amortyzowanego według strategii „preferencyjna => degresywna**”** możliwe są trzy przypadki:

3. ostatnia rata amortyzacji odpisana została w roku przyjęcia do użytkowania - w planie amortyzacji powinna znaleźć się suma dotychczasowych odpisów amortyzacji jako operacja odpis preferencyjny z datą ostatniego dnia miesiąca, w którym środek trwały został przyjęty do użytkowania

   

4. ostatnia rata amortyzacji odpisana została w roku bezpośrednio następującym po roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania - w planie amortyzacji powinny się znaleźć dwie operacje:

   • odpis preferencyjny – w wysokości odpisu amortyzacyjnego (sumy odpisów amortyzacyjnych) dokonanego w roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania, z datą ostatniego dnia roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania
   • rata amortyzacji – w wysokości sumy odpisów amortyzacyjnych dokonanych od 1 stycznia roku następnego po roku przyjęcia środka trwałego do amortyzacji do dnia ostatniej operacji amortyzacji – z datą ostatniej operacji amortyzacji

   

5. ostatnia rata amortyzacji odpisana została co najmniej dwa lata po wprowadzeniu środka trwałego do użytkowania – w planie amortyzacji powinny się znaleźć trzy operacje:

   • odpis preferencyjny – w wysokości odpisu amortyzacyjnego (sumy odpisów amortyzacyjnych) dokonanego w roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania, z datą ostatniego dnia roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania
   • umorzenie z przeniesienia – w wysokości sumy odpisów amortyzacyjnych za okres od 1 stycznia roku bezpośrednio następującego po roku przyjęcia środka trwałego do użytkowania do 31 grudnia roku poprzedzającego rok, w którym odpisana została ostatnia rata amortyzacji – z datą 31 grudnia roku poprzedzającego rok, w którym została odpisana ostatnia rata amortyzacji
   • rata amortyzacji – w wysokości sumy odpisów amortyzacji w roku, w którym odpisana została ostatnia rata amortyzacji – z datą ostatniej operacji amortyzacji

   

Przy wprowadzaniu środka trwałego amortyzowanego strategią jednorazową – w planie amortyzacji powinna się znaleźć jedna operacja odpisu amortyzacyjnego typu „rata amortyzacji ” z datą końca miesiąca, w którym dokonano oddania środka trwałego do użytkowania.

Dane odnośnie rodzajów wpisów i ich dat przedstawione w powyższym przykładzie zebrano w tabeli. Przyjęto następujące skróty:

• RA – rata amortyzacji
• UP – umorzenie z przeniesienia
• OP – odpis preferencyjny

Różnica lat między rokiem wprowadzenia środka trwałego do ewidencji a rokiem ostatniej amortyzacji.

Strategia amortyzacji	W roku wprowadzenia	W roku następnym po roku wprowadzenia	Dwa i więcej lat po roku wprowadzenia
Liniowa	UP: 2004-08-31
Degresywna	RA:2003-08-31	UP:2004-12-31 / RA:2004-08-31
Preferencyjna=>Liniowa	OP: 2003-02-28	OP:2003-12-31 / RA:2004-08-31
Preferencyjna=>Degresywna	OP: 2003-02-28	OP:2003-12-31 / RA:2004-08-31	OP:2003-12-31 / UP:2004-12-31 / RA:2005-08-31
Jednorazowa	RA: 2003-08-31